تاریخچه قهوه

قهوه در سال ۸۵۰ میلادی کشف شد. گله داری اهل اتیوپی به نام کالدی متوجه شد بزهای گله او بعد از خوردن دانه های قرمز رنگ بوته های محلی بسیار پرانرژی و رقص کنان گردش می‌کنند. کالدی از دانه ها خورد و همان نشاط وسرزندگی را تجربه کرد. می‌گویند کالدی نخستین فردی است که طعم قهوه را چشید، اگرچه در تاریخ اختلاف نظر هم وجود دارد و بعضی ها یمن را منشا اولیه تولید قهوه می‌دانند.

قهوه در گذر تاریخ

1. نخستین کافی شاپ یا قهوه خانه جهان سال ۱۴۷۵ میلادی در استانبول امروزی برپاشد .

2. قهوه به سرعت در کشورهای عربی مرسوم شد و در اواسط قرن 14 میلادی به یمن راه پیدا کرد و به مدت 300 سال همانند مردم اتیوپی از آن استفاده می شد. آب و هوا و خاک یمن مناسب جهت کاشت قهوه بود و شرایط مناسبی را داشت .
اولین بار قهوه توسط پادشاه یمن در 1655 در قصر سلطان سلیمان در استانبول نوشیده شد. در قصر اتومان روش جدیدی برای نوشیدن قهوه ابداع شد. دانه های قهوه را روی آتش تفت می دادند و به خوبی آسیاب می کردند و آن را روی ذغال طبخ می کردند. نوشیدن قهوه سریعا یکی از مراسم اصلی قصر شد و فردی که مسئول طبخ قهوه بود (قهوه چی باشی) مقام رسمی را در قصر پیدا می کرد که مسئولیت طبخ و سرو قهوه برای نزدیکان شاه بود و همچنین راز دار آنها نیز محسوب می شد که بعدها حتی به سمت وزیر قصر نیز بر گزیده می شد. قهوه به زودی به در خانه اشراف وسپس مردم عادی و اجتماع راه پیدا کرد. مردم قهوه سبز را می خریدند و آن را در خانه با تابه رُست می دادند و آسیاب می نمودند و در نهایت در قهوه جوش (جَزوه) آن را درست می کردند. قهوه بیشتر در قهوه خانه های استانبول باعث رواج آن به نقاط دیگر شد. نام قهوه خانه ها کیوا خان بود. در آنجا متنها و شعرهای زیبا خوانده می شد و هم چنین مردم با بازی شطرنج و تخته نرد سرگرم می شدند.

3. در سال 1683 ترکها بعد از عقب نشینی مقداری از آذوقه و 500 کیسه قهوه خود را رها کردند. یکی از فرماندهان که فکر می کرد غذا سمی است دستور داد که آنها را در آب دانوب بیاندازند. خبر به یکی از اشراف زاده ها رسید که در طول محاصره جاسوس اتریش در ترکیه بود و به عنوان پاداش جاسوسی، آنها را دریافت کرد. وی قهوه را به مردم وین شناساند و نحوه طبخ آن را آموزش داد.

4.برای اولین بار در سال 1637 قهوه به آکسفورد رفت و در میان استادان و دانشجویان محبوب شد و کلوب قهوه آکسفورد توسط آنان تاسیس شد . در سال 1652 برای اولین بار یک یونانی به نام پاسگوا، قهوه خانه ای در لندن افتتاح کرد. کافه ها در لندن به مرکز فرهنگی و اجتماعی بدل شد و مردم نام این مکان را دانشگاه پنی نهادند. زیرا بسیاری از نویسندگان،هنرمندان،شاعران، سیاستمداران و حتی فلیسوفان آن را حمایت کردند و به ازای هر نفر یک پنی بابت ورودیه دریافت می شد.

5. اروپاییان اولین بار در سال 1615 طعم قهوه را چشیدند هنگامی که عده ای از بازرگانان آن را به ونیز آوردند. ابتدا قهوه توسط دوره گردان لیموناد در خیابان ها فروخته می شد و سپس در 1645 اولین قهوه خانه در ایتالیا باز شد.

6. اولین بار در سال 1669 قهوه توسط سفیر ترکیه در فرانسه با نام خوش صحبت نکته دان سلیمان آقا به دربار فرانسه با عنوان نوشیدنی جادویی راه پیدا کرد. اولین قهوه خانه به نام PROCOPE در سال 1686 افتتاح شد که محلی برای شعر خوانی،ادبیات و نمایشنامه خوانی و موسیقی معرفی شد.

7. قهوه اولین بار در قرن 17 از طریق یمن وارد هلند شد. هلند کشت قهوه در مستعمرات خود را در 1699 در جاوه اندونزی آغاز کرد و در سال 1711 اولین دانه های قهوه جاوه در بازار آمستردام فروش رفت. اولین کارخانه در سال 1660 سبکی منحصر بفرد و در باغی سرسبز افتتاح شد و محل دیدار بازرگانان و سرمایه داران شد. در دهه 1680 میلادی هلند قهوه را به کشورهای اسکاندیناوی که بالاترین مصرف سرانه قهوه در حال حاضر را دارند معرفی نمود.

8. . کافه BAUM از قدیمی ترین کافه های آلمان است که در سال 1694 افتتاح شد و طی سه قرن پاتوق بزرگانی چون گوته، باخ، سینک و ... بوده است . هم اکنون طبقه سوم آن تبدیل به مهم ترین موزه قهوه شده که 300 سال تاریخ قهوه اکسون ها را در 15 اتاق نشان می دهد .

9. اولین بار در سال 1668 قهوه به آمریکا ی شمالی راه یافت و اولین کافه در 1696 به نام THE KIUYS ARMS درنیویورک افتتاح شد . در سال 1714 لویی چهاردم قهوه جاوه را در باغ سلطنتی در پاریس کشت داد . در سال 1723 یک فرانسوی قهوه را از باغ سلطنتی به جزایر مارتینی برد و از آنجا به جزایر کارائیب و آمریکای شمالی و جنوبی راه یافت . در سال 1727 دریادار پرتقالی قهوه را به برزیل برد که هم اکنون برزیل 35 درصد قهوه مورد نیاز دنیا را تامین می کندو در سال 1730 بریتانیا قهوه را به جامایکا برد و در آنجا کشت داده شد .

نخستین دستگاه اسپرسو ساز

نخستین دستگاه اسپرسوساز خانگی در سال ۱۸۲۲ در فرانسه ساخته شد. علاقمندان قهوه در کشور ایتالیا هم در ۱۹۰۵شاهد ساخت نخستین دستگاه اسپرسوساز تجاری در کشورشان بودند.
دو بار مصرف قهوه در سوئد بخاطر حمایت از اقتصاد ملی ممنوع شد در ۱۷۵۶ و طی ۱۸۱۷ - ۱۸۲۲ که موفق هم نبود .
اکنون قهوه از معروفترین و پرطرفدارترین نوشیدنیهای جهان است. دوستداران این نوشیدنی در سراسر جهان سالانه بیش از ۴۰۰ میلیارد فنجان قهوه میل می‌کنند. بنابراین ادعای بیهوده ای نیست اگر بگوییم قهوه پس از نفت دومین مایع پرطرفدار جهان است!
بزرگترین تولید کنندگان قهوه در حال حاضر برزیل، کلمبیا، پورتوریکو، ویتنام، اندونزی (جاوه)، مکزیک و هند هستند. البته در ۷۰ کشور دیگر نیز قهوه در حجم کمتری تولید می‌شود. از جمله کاستاریکا، هندوراس، نیکاراگوئه، جامائیکا در جنوب و مرکز آمریکا، سوماترا و گینه نو در جنوب شرقی آسیا.
و اما کشورهایی که بیشترین واردات قهوه را دارند ایالات متحد آمریکا، آلمان، ژاپن، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا هستند.
بیشترین میزان مصرف سرانه قهوه در فنلاند، دانمارک، نروژ، سوئد و استرالیاست .

قهوه در ایران

قهوه در در زمان صفویه جای خود را در میان نوشیدنیهای روزانه ایرانیها باز کرد و نمونه ای است از ورود ایران به شبکه اقتصادی جهانی آن دوران. تا قرن نوزدهم که چای به نوشیدنی غالب مردم تبدیل شد، همچنان این ماده سیاه و تلخ بسته به منطقه جغرافیایی و طبقه اجتماعی دوستداران خود را داشت. امروزه نوشیدن انواع قهوه از جمله قهوه فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو و قهوه فوری وشیرقهوه طرفداران زیادی پیدا کرده. البته قهوه ترک بخاطر محبوبیت میان ایرانیان ارمنی از گذشته در میان مردم رایج بوده و بواسطه فال قهوه جایگاه خاص خود را داشته. امروز میتوانید در تمام کافی شاپها و قهوه سراها به راحتی این نوشیدنی نشاط آور را پیدا کنید.