بهترین شرایط جوی برای رویش و رشد درختان قهوه در بخشی از جهان یافت می‌شود که به آن اصطلاحاً «کمربند قهوه» می‌گویند. این منطقه در طول جغرافیایی 25 درجه شمالی و 30 درجه جنوبی واقع شده است. کمربند قهوه در تصویر بالا  به‌خوبی مشخص است. بهترین نوع عربیکا در ارتفاع‌های بالاتر و در خاکی غنی می‌روید؛ اما دل‌چسب‌ترین روبوستا در هوای گرم‌تر بهتر می‌روید و در ارتفاع پایین‌تر تطابق‌پذیری بیشتری دارد.

اما چه عواملی بر کیفیت و طعم قهوه بیشترین اثرگذاری را دارند؟ مجموعه‌ای از عوامل، از گونه قهوه تا ترکیبات شیمیایی موجود در خاک، شرایط جوی بارش، آفتاب و ارتفاع محل کشت از سطحح دریا بر کیفیت محصول نهایی تاثیر می‌گذارند.

علاوه بر این عوامل، نحوه چیدن گیلاس‌های قهوه و روش‌های فرآوری پس از چینش نیز تاثیر مهمی در کیفیت دانه قهوه دارد. این عوامل همه دست به دست هم می‌دهند تا دانه‌های قهوه از هر نظر با یکدیگر متفاوت شوند. به همین دلیل معمولا هنگام صحبت از انواع دانه‌های قهوه، آن‎‌ها را با نام کشور محل رشدشان تمیز می‌دهند. با این حال، ترکیب این عوامل چنان پیچیده می‌شود که در یک کشور خاص گونه‌ها با یکدیگر تفاوت‌های شایانی می‌کنند. در ادامه مهم‌ترین قهوه‌های کشور‌های بزرگ تولیدکننده قهوه را شرح می‌دهیم.

آمریکای شمالی و کشور‌های اطراف دریای کارائیب

آمریکا، هاوایی: در سراسر هاوایی مزارع قهوه و وفور دیده می‌شود؛ اما یک نام هست که با بقیه متفاوت است و در بازار تقاضای زیادی برای آن وجود دارد: قهوه کُنیا. منطقه کنیا در جزیره بزرگ هاوایی که در نزدیکی آتش فشان فعال مانالائو قرار دارد، تمامی شرایط مناسب برای کشت و رویش قهوه را دارد. نهال درخت قهوه در خاک سیاه رنگ آتش فشانی کاشته می‌شود و ابرهای استوایی از آن‌ها در برابر آفتاب شدید محافظت می‌کنند. کشاورزان کنیا نیز به خوبی از پس چیدن و فرآوری گیلاس‌های قهوه بر می‌آیند. قهوه کنیا طعمی و عطری قوی دارد و از بافتی متوسط برخوردار است.

مکزیک: در مکزیک آنچنان از مزارع وسیع قهوه خبری نیست و بیشتر مزارع کوچک قهوه به چشم می‌خورند. در این کشور بیش از 100 هزار کشاورز قهوه‌کار فعالیت می‌کنند. از این رو می‌توان این کشور را در زمره بزرگترین کشور‌های پرورش‌دهنده درخت قهوه به شمار آورد. قهوه‌های کشت شده در مکزیک عطر و طعمی ژرف و کمی تیز دارند. دانه‌های قهوه مکزیکی برای ترکیب کردن با سایر قهوه‌ها گزینه مناسبی هستند. همچنین از قهوه این کشور برای تهیه قهوه‌هایی با درجه روست بالا نیز بسیار استفاده می‌شود. اگر به قهوه‌های تک خاستگاه مکزیکی برخورد کردید که عبارت آلتورا روی بسته‌بندی‌شان نوشته شده بود، بدانید که در ارتفاعات مکزیک کشت شده است.

پورتوریکو: قهوه در سال 1738 از جزیره فرانسوی مارتینیک در دریای کارائیب به کشور پورتوریکو آورده شد. در اواخر قرن نوزدهم این کشور ششمین صادر‌کننده بزرگ قهوه در جهان بود. به مرور زمان به خاطر شرایطی طوفان‌های سهمگین و فشار کشور‌های رقیب، صنعت قهوه در این کشور رو به افول رفت؛ اما در چند سال اخیر این کشور قدم در راه احیای کشت قهوه برداشته است و امروزه یکی از بهترین عربیکاهای موجود در بازار را عرضه می‌کند. کشت قهوه و فرآوری گیلاس‌ها بسیار با دقت و ظرافت انجام می‌رود و بالاترین استاندارد‌ها را دارد. عربیکای پورتوریکو اسیدیته و بافتی متعادل و عطری میوه‌ای دارد.

آمریکای مرکزی

گواتمالا: قهوه‌ای که در گواتمالا کشت می‌شود، شاید به اندازه قهوه کشور‌های همسایه‌اش در آمریکای مرکزی و جنوبی نباشد، اما بسیاری از قهوه‌نوش‌ها طعم متمایز و قوی آن را بسیار می‌پسندند. مزارع قهوه گواتمالا خاکی آتش فشانی و غنی دارند و عموما در ارتفاع 1370 متری یا بالاتر قرار دارند. بافت قهوه‌ای که در این کشور می‌روید متوسط رو به بالا است و طعم پیچیدهه آن کمی فلفلی یا شکلاتی است.

کاستاریکا: قهوه‌های کاستاریکا همه از گونه عربیکا هستند که به روش مرطوب فرآوری شده‌اند. بافتی متوسط دارند و اسیدیته بالا. مزارع قهوه این کشور عمدتاً کوچک است. کشاورزان بالفاصله پس از چیدن گیلاس‌ها عمل‌آوری به روش مرطوب را آغاز می‌کنند. دقت بالای قهوه‌کاران کاستاریکا در تمامی مراحل کاشت، داشت، برداشت و عمل‌آوری سبب خوش‌نامی و شهرت قهوه این کشور در بازار جهانی شده است.

آمریکا جنوبی

کلمبیا: کلمبیا دومین تولید‌کننده بزرگ قهوه در جهان است. در سراسر این کشور هزاران مزرعه کوچک خانوادگی وجود دارد که همگی بالاترین استاندارد‌ها را دارند و به دقت زیاد شهره هستند. نتیجه دقت و زحمت زیاد کشاورزان کلمبیایی قهوه‌ای ملایم با اسیدیته متناسب است. زمین‌های کلمبیا علی‌رغم داشتن تمامی فاکتور‌های لازم برای کشت قهوه، ناهمواری‌های بسیاری دارند که سبب می‌شود. قهوه‌ها با دشواری زیادی به مراکز توزیع برسند. حتی امروزه هم این کار عمدتاٌ با قاطر یا ماشین جیپ انجام می‌شود. در کلمبیا دو نوع قهوه ممتاز به طور عمده تولید می‌شود: کلمبیا سوپریمو و اکسلسو گرید. سوپریمو کیفیت بالاتر و عطری شیرین دارد؛ اما اکسلسو گرید ملایم‌تر و با اسیدیته بالاتری است.

برزیل: برزیل بزرگ‌ترین تولید‌کننده قهوه در جهان است که ظاهراً هیچ مرزی برای پیشرفت خود قائل نیست. مزارع وسیع قهوه در برزیل گاه به صد‌ها تن کشاورز نیاز دارد. تا تولید انبوه گیلاس‌های قهوه با بالاترین کیفیت و دقت به سر انجام برسد. کشاورزان برزیل هم عربیکا و هم روبوستا کشت می‌کنند. آن‌ها با توجه به شرایط جوی، جنس خاک و ارتفاع تشخیص می‌دهند که کدام درخت در کدام منطقه محصول  باکیفیت‌تری می‌دهد. یک فنجان قهوه برزیلی معمولاً رنگی روشن، شیرین، بافت متوسط و اسیدیته پایین دارد.

شرق آفریقا

اتیوپی: افسانه‌ها می‌گویند قهوه در اتیوپی کشف شد. باور این افسانه خیلی آسان است؛ چون هنوز بزرگ‌ترین منبع برداشت قهوه در اتیوپی جنگلهای وحشی قهوه هستند. عمده قهوه‌ها در سه منطقه با شرایط متفاوت کشت می‌شوند: حرر، سیدامو، کافئا. قهوه‌های اتیوپی بسیار پر عطر و طعم هستند و کمی طعم خاکی و بافت بسیار قوی دارند.

کنیا: قهوه کنیا در آمریکا و اروپا به خوبی شناخته شده است و طرفداران زیادی هم دارد. دانه‌های قهوه‌ای که از کنیا می‌آیند، طعمی تند، اسیدیته‌ای میوه‌ای بافتی قوی و عطری مطبوع دارند. قهوه‌های کنیا اکثرا در کوه‌پایه‌های کوه کنیا توسط کشاورزان کنیایی کیفیت نهایی محصول است، تمام مراحل فرآوری قهوه به شدت کنترل می‌شود. کشور کنیا برای تعیین کیفیت دانه‌های قهوه از روی اندازه، نظامی متفاوت دارد. دانه قهوه با سایز AA بزرگ‌ترین قهوه محسوب می‌شود؛ اما در این کشور اندازه بزرگ‌تر دیگری نیز وجود دارد به نام +AA که مختص قهوه‌های این کشور است.

غرب آفریقا

ساحل عاج: ساحل عاج یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌های قهوه روبوستا در جهان است. روبوستا‌های این کشور بسیار معطر هستند و بافت و اسیدیته ضعیفی دارند. به همین دلیل برای روست زیاد مناسب هستند و گزینه خوبی برای ترکیبات اسپرسو به شمار می‌روند.

خاورمیانه

یمن: در سرزمینی که اولین کشت‌گاه تجاری قهوه بود، قهوه هنوز شیوه‌ای کهن پرورش می‌یابد. این کشور پر است از مزارع کوچک خانوادگی. از آنجایی که سرزمین خشک یمن دچار کم‌آبی است، قهوه‌ها در این منطقه به روش خشک عمل‌آوری می‌شوند. کم‌آبی به حدی زیاد است که حتی شکل دانه‌های قهوه این مشور نیز متفاوت شده است. دانه‌های کوچک قهوه این کشور قهوه‌ای غلیظ می‌دهند که شبیه به هیچ قهوه دیگری نیست. در زمان‌های بسیار دور که قهوه از بندر موکا به سرتاسر جهان صادر می‌شد، جهان نام موکا را بر آن نهاد که معادل قهوه عربی بود. بعد‌ها هلندی‌ها قهوه موکا را با قهوه جاوا ترکیب کردند. این اولین بار بود که دو نوع قهوه‌ها با هم ترکیب می‌شدند. آن‌ها نام این قهوه را موکا جاوا گذاشتند؛ که امروزه نامی آشنا برای همه قهوه‌دوستان است.

آسیا

اندونزی: اندونزی، کشوری متشکل از هزاران جزیره از جمله سوماترا، جاوا و سولاوسی است، یکی از مشهور‌ترین تولیدکننده‌های قهوه با کیفیت در جهان است. اولین بار در قرن هفدهم هلندیهایی که اندونزی را استعمار کرده بودند، قهوه را به این کشور بردند. خیلی زود اندونزی بدل به یکی از پیشرو‌های تولید قهوه در جهان شد. بیشتر قهوه‌های این کشور در زمین‌های یک تا دو هکتاری کشت و به روش خشک عمل آوری می‌شود. قهوه‌های اندونزی عطر زیاد، بافت قوی و اسیدیته ملایمی دارند. اندونزی در زمینه انبار و کهنه سازی قهوه در گذشته نیز معروف است. کشاورزان اندونزیایی که می‌خواستند محصول خود را گران‌تر بفروشند، آن‌ها را در انبار‌هایی گرم و مرطوب ذخیره می‌کردند. این شرایط نگه‌داری سبب می‌شد تا بافت قهوه قویتر شود و اسیدیته آن کم شود. این روش حتی با فناوری امروزه نیز به دشواری قابل اجرا است.

ویتنام: قهوه اولین بار در اواسط قرم نوزدهم توسط فرانسوی‌ها به این کشور آمد. آن‌ها با خود درخت عربیکا آوردند و در اطراف تونکین کاشتند. در سال‌های اخیر صنعت قهوه این کشور به صورت در حال پیشرفت است. امروزه بیشتر قهوه ویتنام در نیمه جنوبی این کشور کشت داده می‌شود. گونه این قهوه‌ها نیز عمدتاً روبوستا هستند و اسیدیته پایین و بافتی متوسط دارند. قهوه ویتنام عمدتاً برای ترکیب با سایر قهوه‌ها به کار می‌رود.

 منبع: کتاب «از بذر تا فنجان»

برای خرید انواع دانه های قهوه با کیفیت عالی میتوانید به راحتی از بلک کافی ثبت سفارش کنید!